Tuinieren met kinderen

Vanaf hun vierde jaar hebben veel kinderen al interesse in tuinieren en willen ze graag hun eigen stukje tuin hebben. Hoe beter dat stukje tuin is ingebed in het grotere geheel van de tuin van papa en/of mama, hoe meer ze zich ervoor zullen inzetten. Voor een goed overzicht moet het tuintje in het begin niet groter zijn dan 1 m². Op die manier zijn de planten ook gemakkelijk bereikbaar. Het is een goed idee om het tuintje te af te zetten, bijvoorbeeld met een omranding van beschilderde keien, kiezelstenen of schelpen. Het beschilderen en plaatsen van de omranding is meteen een leuke activiteit voor de kinderen.

Bij de keuze van de planten moet je erop letten dat je het geduld van je kinderen niet tot het uiterste op de proef stelt. Snelgroeiende, robuuste planten zijn daarom net zo'n goede keuze als planten die wat moeilijker maar ook interessanter zijn. Bij groente- en fruitsoorten wacht na een geslaagde teelt een beloning, die bestaat uit het opeten van de oogst. Sierplanten zijn interessant voor kinderen omdat ze er decoraties van kunnen maken of vanwege hun lekkere geur.

Voor een leeuwenbek moet je zeker oppassen, want bij lichte druk opent het bloemetje zich als de bek van … een leeuw die op het punt staat toe te slaan. Daardoor wekt de leeuwenbek altijd de belangstelling van de kleine tuiniers en willen ze hem graag in hun tuintje hebben. Als uw kinderen in juni van de kleurrijke bloemen willen genieten, moeten ze in januari beginnen met het zaaien in kweekbakken. Zo kunnen ze enkele maanden op de vensterbank oefenen voordat ze daadwerkelijk in de tuin aan de slag gaan. Omdat de leeuwenbek een zogeheten 'lichtkiemer' is, moeten de zaadjes slechts minimaal met aarde worden bedekt. Voor een gelijkmatige bevochtiging is het gebruik van een plantenspuit aan te bevelen. Dat is niet alleen leuk, maar voorkomt ook het wegspoelen van de zaadjes bij te wilde waterspelletjes. Vanaf half mei gaat het plantje de tuin in, waarbij hoger groeiende rassen na enkele weken een plantensteun moeten krijgen.

Een goede kans om het zaaien van zaden te oefenen biedt ook de Oost-Indische kers. Als je kinderen de Oost-Indische kers direct in het bed zaaien, kan dat pas vanaf begin mei, omdat de zaailingen heel gevoelig zijn voor vorst. Ze moeten de zaadjes met hun vinger ongeveer 1 cm diep in voedingsrijke tuinaarde duwen en ze vervolgens slechts licht met aarde bedekken. Tijdens de kiemfase moeten de kinderen de zaadjes gelijkmatig vochtig houden. Maar wees voorzichtig, te veel water geven kan de zaden gemakkelijk uit de grond spoelen! De Oost-Indische kers is ideaal als bodembedekker voor het tuintje van de kinderen. Als je wil, kan je met de kinderen ook kleine klimhulpen maken van stokken of touw. De kleurrijke bloemen van de Oost-Indische kers klimmen daar graag tegenop. Als de plant goed gegroeid is, kan je samen met de kinderen de bloemen in salades doen of als eetbare decoratie op desserts leggen. Ook de bladeren van Oost-Indische kers zijn eetbaar, maar ze zijn iets pittig, waardoor ze niet zo geschikt zijn voor kinderen. Nog meer eetbare bloemen voor de tuin vindt je hier.

De door kinderen meest getekende bloem is ongetwijfeld de zonnebloem. Met haar enorme hoogte en het indrukwekkend grote bloemhoofd is de bloem een favoriet van jong en oud. Met het zaaien van zonnebloemen in de tuin kan eveneens pas in mei worden begonnen. Het is daarom handiger om ze in potten op een warme vensterbank te zaaien. Eenmaal in de tuin heeft de gele schoonheid naast zon ook veel water nodig voor de groei. Als de kop van de plant zwaarder wordt, moet een plantensteun worden aangebracht om haar te beschermen tegen sterke windvlagen. In de nazomer, wanneer de zonnebloemen verwelken, is het de moeite waard om de bloemhoofden te verwijderen en ze op een warme plaats te drogen te leggen. Je kinderen kunnen zo ontdekken waar de zonnebloempit vandaan komt. Het oogsten van de pitten is veel werk, maar ze vinden het vast leuk om te doen. Vogels hebben het gemakkelijker, met hun spitse snavels. Voor hen zijn de gedroogde bloemhoofden in de winter een welkome voedselbron. Eet dus niet alle pitten zelf op, maar leg ook wat bloemhoofden met pitten in een vogelhuisje in je tuin. De kinderen zullen snel een levendige drukte kunnen waarnemen.

Na al die aardappelen in het eerste zomerseizoen kunnen in augustus de voorbereidende werkzaamheden voor een heel ander lekker gewas beginnen. Als de kinderen de aardbeienplantjes in de warme zomermaanden planten, hebben de plantjes in de winter voldoende tijd om te groeien en wordt de geduldige tuinman of -vrouw volgend jaar beloond met heerlijk veel fruit. Zeer belangrijk voor lekker zoete aardbeien is daarbij dat de plantjes een standplaats in de volle zon krijgen. Maar na de afgelopen zomermaanden, waarin alle planten veel voedingsstoffen hebben opgenomen, moet de grond van het tuintje eerst worden verrijkt voordat er opnieuw wordt geplant. Voor de kindermoestuin is natuurlijke bemesting met stalmest of compost heel geschikt. Als dat niet mogelijk is, raden we je biologische mestproducten aan. Deze zijn volkomen onschadelijk, zoals bijvoorbeeld COMPO Bio Koemest of COMPO Bio Meststof met schapenwol. Na deze voorbereiding leg je samen met de kinderen de aardbeienplantjes kort in een waterbad, zodat ze zich goed met water kunnen volzuigen voordat ze worden geplant. Wanneer de plantjes eenmaal in de vollegrond staan, voldoende water krijgen en vrij van onkruid worden gehouden, zullen ze tot en met het derde oogstjaar hun opbrengst steeds verder verhogen. Ieder jaar mogen de kinderen vanaf mei een beetje stro onder de planten leggen om de aardbeien tegen vocht en meeldauw te beschermen.

Voordat de oogst kan beginnen, moet je de jonge tuiniers eraan herinneren dat andere tuinbewoners ook van aardbeien houden en dat ze daarom goed moeten letten op gaten die duiden op rupsen of wormen. Andere voedselconcurrenten zoals vogels en slakken kunnen eveneens je jonge tuiniers behoorlijk op de proef stellen. Als het niet lukt de aardbeien voor jou en de kinderen zelf te houden, kan je de planten beschermen met netten of met een COMPO Bio Barrière Anti-Slak van natuurlijke mosselschelpen.

Voordat het leven zich in de wintermaanden volledig binnenshuis verplaatst, kunnen de kinderen nog een goede daad voor egels verrichten. Als de grondtemperatuur permanent onder het vriespunt daalt, gaan de egels die in de tuin wonen daar op zoek naar een droge plek om de winter door te brengen. Terwijl volwassen egels zich op tijd voorbereiden, zijn de jonge egeltjes vaak nog druk bezig met zoeken naar voedsel. Ze zijn dan blij met hulp in de vorm van een schuilplaats die de kinderen hen aanbieden. De eenvoudigste manier om dat te doen is het op elkaar stapelen van de bladeren, stukken hout en twijgen die zijn blijven liggen na het werk in de tuin van de afgelopen herfst. Natuurlijk moeten de kinderen het bescherming biedende materiaal niet zomaar in het midden van de tuin op elkaar stapelen. Samen met je kinderen kan je bedenken hoe een echt goede egelschuilplaats er zou moeten uitzien. Mogelijke opties zijn een beschutte plek onder een dichte heg, in een brandhoutopslag of onder de vloer van een prieel of tuinhuisje. Als de tuin geen goede schuilplaatsen heeft, kan je samen met de kinderen een speciaal egelhuisje plaatsen. Hiervoor zijn eenvoudige houten huisjes geschikt, die de kinderen zelf kunnen maken. Ze kunnen het huisje daarna weerbestendig maken met een natuurlijk houtbeschermingsmiddel of met een laag bitumineuze dakbedekking. Als je kinderen zo'n onderkomen niet zelf kunnen bouwen, kunnen ze in de dierenwinkel op zoek gaan naar huisjes voor konijnen of cavia's en deze weerbestendig maken. Voordat ze het huisje plaatsen en bekleden, moeten ze nog een kleine bouwkundige aanpassing doen. Dit omdat ook egels moeten plassen tijdens hun winterslaap, maar daarvoor niet per se naar buiten gaan. Om te voorkomen dat zich na enkele maanden veel urine in hun woning heeft opgehoopt, kunnen de kinderen een klein gat onder het huisje graven, dat ze met kiezelstenen vullen. Nadat ze dit afvoersysteem hebben aangebracht, kunnen ze het huisje inrichten met hooi, stro of twijgen.
Hoewel het voor je kinderen moeilijk zal zijn hun nieuwsgierigheid te bedwingen, mogen ze vanaf de eerste vorst tot midden april de schuilplaats niet meer aanraken, laat staan optillen of verplaatsen. De eventuele bewoners van het huisje zouden daar immers van kunnen schrikken.