Composthoop aanleggen - 8 tips

Composteren is een biologisch proces waarbij organisch materiaal uit huis en tuin wordt omgezet in humus door de interactie van zuurstof, bacteriën en micro-organismen. Op deze manier kan geschikt organisch afval en tuinafval (zoals bladeren of organisch keukenafval) duurzaam worden gebruikt. De zogenaamde composthoop moet vakkundig worden aangelegd en optimaal worden gemengd, zodat het composteringsproces succesvol verloopt en als meststof in de tuin kan worden gebruikt. Daarom hebben we hieronder 8 tips voor je samengevat.

In principe mag je composthoop niet breder en hoger zijn dan 1,5 meter. Er moet altijd voldoende lucht en vocht zijn voor biologische omzetting. Te losjes opgezette composthopen drogen snel uit, terwijl te dichte hopen de bodemorganismen niet voldoende zuurstof geven. Het is daarom heel belangrijk dat je het compostmateriaal goed mengt om de juiste verhouding te krijgen. In principe geldt : hoe gevarieerder het mengsel, hoe waardevoller de compost.

Om het composteringsproces te versnellen, moet je al het afval zo klein mogelijk snijden of snoeihout en dergelijke fijnhakken. Je kunt ook extra voedingsstoffen toevoegen. Je kunt bijvoorbeeld COMPO Compostmaker tussen elke laag vers compostmateriaal strooien en het er luchtig doorheen mengen. Dit heeft het voordeel dat het biologisch actief is en snel werkt. Hoogwaardige mulchcompost wordt al na zes tot acht weken geproduceerd.

Tijdens droge periodes is het heel belangrijk om de composthoop water te geven om het afbraakproces op gang te houden en uitdroging te voorkomen. Micro-organismen zijn verantwoordelijk voor de afbraak van het organisch materiaal. Ze hebben vocht nodig om actief te blijven. Regenwormen geven ook de voorkeur aan vochtige omstandigheden en trekken zich terug in droge omstandigheden. Bovendien kan te droge compost gebarsten of brokkelig worden, wat de afbraak vertraagt. Regelmatig water geven tijdens droge periodes kan het optimale vochtgehalte van ongeveer 40 tot 60 procent bereiken.

Bepaald afval kan dieren zoals ratten en ongedierte in de tuin aantrekken of de natuur beschadigen. Plantenziektes en onkruid kunnen zich ook snel verspreiden als het verkeerde compostmateriaal wordt gebruikt.

Dit is in geen geval geschikt om te composteren :

• Botten en vlees- en visresten
• Restjes van gekookte gerechten
• Keukenzout of zeer zout voedsel
• Kunststoffen en metalen
• Steenkool en sigarettenas
• Chemisch behandeld hout
• Zieke planten
• Zaaddragend onkruid of onkruid met hardnekkige wortels (wortelonkruid), zoals jichtkruid
• Gazonmaaisel met veel zaaddragend onkruid

Het keren van de composthoop is een belangrijke maatregel om de compost van zuurstof te voorzien. Dit stimuleert de activiteit van de micro-organismen en versnelt de afbraak. Bij het keren wordt het materiaal vermengd, wat een gelijkmatige afbraak bevordert en rotting voorkomt.

De beste tijd om dit te doen is in de vroege lente of herfst, zodat de compost optimaal is voorbereid op het volgende tuinseizoen. Een droge dag maakt het draaien minder tijdrovend.

1. Zorg ervoor dat je een graafvork, een schop en een compostzeef (die je gemakkelijk kan maken van een frame en gaas) bij de hand hebt.
2. Begin met het maken van een nieuwe hoop naast het bestaande compostvat. Verwijder hiervoor de bovenste laag van de hoop en zeef deze om alle vaste stoffen eruit te filteren.
3. Ga zo door tot de oude bodemlaag de nieuwe toplaag van de composthoop vormt.
4. Daarna kun je de compost opnieuw mengen en water geven.

In principe is compost of de resulterende humus geschikt als meststof voor de hele tuin, omdat die rijk is aan stikstof, fosfor en kalium. Compost wordt vooral aanbevolen voor gebruik in de moestuin voor het planten in het voorjaar en onder bomen, struiken of vaste planten. Compost is eerder ongeschikt als meststof voor planten die de voorkeur geven aan zure of kalkarme bodems. Dit zijn onder andere rododendrons, bosbessen, lavendel en zomerheide.

Afhankelijk van het type beplanting en de hoeveelheid meststof die al is toegevoegd, moet compost tot vijf centimeter dik worden gestrooid en oppervlakkig worden ingeharkt. Houd er bij het doseren rekening mee dat compost veel fosfaat en kalium bevat.

Compost is ook ideaal als tweede laag in verhoogde moestuinbakken. Zo kunnen je planten profiteren van de warmte die vrijkomt bij het rotten en worden ze optimaal voorzien van voedingsstoffen. Je kunt meer te weten komen over de verschillende lagen en het vullen van een moestuinbak in ons artikel “Moestuinbak opvullen : welke potgrond gebruik ik best?”.