Duurzaam tuinieren - 10 tips

Wat een paradox : de planten in onze tuin zetten CO2 om in zuurstof. Tegelijkertijd gebruiken we bij het onderhoud van de tuin echter elektrische apparaten die precies het tegenovergestelde doen. Hoe belangrijk technologische vooruitgang ook is - het vereenvoudigt het leven aanzienlijk. Denk maar aan elektrische grasmaaiers, heggenscharen en bladblazers. Toch moeten we ook beseffen, dat als we voor deze klussen op onze eigen spierkracht zouden vertrouwen, we niet alleen iets goeds doen voor het milieu maar ook voor ons lichaam.

Ook harmonie met de buren is belangrijk. Elektrische apparaten brengen namelijk ook heel wat geluidsoverlast met zich mee. Je kan ook overwegen om deze apparaten gezamenlijk aan te kopen en te gebruiken. Je bespaart daarmee geld, ruimte en ook middelen!

Of het nu gaat om bloempotten, tuinmeubelen en gieters : objecten uit kunststof zijn ideaal voor buitengebruik. Zowel de productie uit aardolie als het eeuwenlange afbraakproces moet de tuinliefhebber er echter van overtuigen dat die materialen niet in de tuin thuishoren. Als je dan écht wilt gaan voor plastic materiaal, dan kan je kiezen voor alternatieven gemaakt uit gerecyclede materialen. Dat geldt trouwens ook voor verpakkingen van potgrond en gewasbeschermingsmiddelen. En om nog een stapje verder te gaan op het gebied van circulaire economie, kan je producten aankopen waarvan de verpakking recycleerbaar is.

Wat dacht je trouwens van upcycling? Geef oude voorwerpen een tweede leven. Zo kan je blikken transformeren tot bloempot of een tuinbank maken uit hout dat niet meer wordt gebruikt.

Of het nu gaat om een roos of een hortensia, om een plant in een pot of in de volle grond - enkel wanneer je plant op de juiste standplaats wordt aangeplant, zal ze zich goed ontwikkelen en zal je er lang van kunnen genieten. Een hard werkend vlijtig liesje, dat houdt van schaduw maar wordt aangeplant op een zonnige locatie, zal duidelijk veel meer water nodig hebben. Je zal dus regelmatiger water moeten geven - zeker tijdens de zomer kan dit voor planten op een balkon een fulltime-job worden.

Daarnaast zijn er ook planten die helemaal geen zonlicht verdragen. Denk maar aan fuchsia's, daslook en hosta's. Als je ze in de volle zon aanplant, doe je ze dus meer kwaad dan goed. Het is daarom de moeite waard om voor de aanplanting te weten welk type locatie de plant nodig heeft.

En als je dan toch bezig bent, kan je ineens de bestaande ondergrond controleren. Is die aangepast aan de behoeften van de plant? Als de plant namelijk is aangeplant in de foute grond, zal je er helaas niet lang van kunnen genieten.

Bij planten duurzaam water geven, zijn er twee belangrijke vragen. Waar komt het water vandaan? Hoe moet je water geven? Bij duurzaam tuinieren gebruik je bij voorkeur zoveel mogelijk water uit de regenton. Het ideale tijdstip om je planten water te geven, is 's morgens, wanneer er nog niet veel water verdampt wordt.

Giet geen water over de bladeren, maar wel aan de voet van de plant. Je stilt de dorst van de plant niet door water over de bladeren te gieten, maar je creëert wel het risico dat schimmelziektes of brandwonden worden gevormd. Tegelijkertijd bespaar je water en bevorder je de wortelgroei als je de aarde tussen de gietbeurten laat opdrogen om daarna opnieuw rijkelijk water te geven. Een laagje mulch of vergelijkbare bodembedekker vermijdt dat het gietwater verdampt en heeft bovendien een positief effect op het waterverbruik.

Kale gebieden kunnen eveneens uitdroging of erosie van de bodem veroorzaken. Daarom raden we je aan om een bodembedekker of een laagje mulch tussen de planten aan te brengen. Een mengeling van grasmaaisel, bladeren of plantenresten zorgt er niet alleen voor dat de bodem langer vochtig blijft en zo beter beschermd is tegen uitdroging, maar bevordert ook de vorming van humus en zal tegelijkertijd de verspreiding van onkruiden voorkomen. In de meeste wilde tuinen zijn er sowieso echter alleen kruiden (en geen onkruiden) aanwezig. Dat brengt ons naadloos terug bij het bewustzijn. 

Eigen compost is heel duurzaam omdat het bestaat uit bestaande reststoffen (vb. voedingsrijk groenafval), volledig in lijn met de circulaire economie. Tegelijkertijd verbetert compost de bodemeigenschappen en kan je die - afhankelijk van de samenstelling en van het voedingsgehalte - in de siertuin en de moestuin gebruiken. Ook hier geldt : vertrouw op compostbakken uit natuurlijke materialen zoals hout en vermijd kunststof exemplaren.

Steeds meer organismen hebben het moeilijk in hun zoektocht naar voeding en onderdak. Om ze een leefgebied aan te bieden en de biodiversiteit te bevorderen, moet je er bij de aankoop van planten op letten, dat het gaat om inheemse soorten met gevulde bloemen. Enkel dit type bloemen zal de insecten voorzien van de voedingsstoffen die ze nodig hebben om te overleven. Vogels, kleine diertjes en nuttige insecten voelen zich dus vooral thuis in wilde tuinen die niet netjes zijn opgeruimd. En idealiter richt je je tuin zo in, dat er het hele jaar door iets bloeit. Daar profiteren zowel wij als de insecten van.