Heerlijke kerstomaatjes, verse sla en zoete aardbeien uit eigen kweek? Ook als je geen tuin hebt, kan je je droom verwezenlijken met behulp van een mini-moestuinbak op het balkon. In dit blogartikel ontdek je hoe je je moestuinbak moet opvullen en stellen we onze 15 favoriete planten voor.
Er zijn verschillende manieren om je eigen groenten of sierplanten op het balkon te kweken : in bloembakken, in kuipen, in mooie hangmanden en in kleine verhoogde moestuinbakken. De laatste optie is bovendien minder belastend voor je rug en zorgt ervoor dat je je planten heel gemakkelijk kan verzorgen en oogsten. Daarnaast biedt een verhoogde moestuinbak je de mogelijkheid om meerdere groenteplanten, kruiden en zelfs bloemen samen aan te planten. Op die manier benut je de beperkte ruimte op je balkon optimaal!
Voordat je je moestuinbak voor het balkon gaat opvullen, moeten we enkele belangrijke aspecten ophelderen, namelijk de locatie.
De locatie van je moestuinbak is bepalend voor een succesvolle oogst. De meeste planten willen namelijk beschermd worden tegen regen en wind. Een overdekt balkon biedt daarom heel goede omstandigheden.
Daarnaast is ook de ligging van het balkon belangrijk :
Meer inspiratie vind je in ons artikel "Balkonplanten voor in de zon en voor in de schaduw".
Een verhoogde moestuinbak moet aan 5 voorwaarden voldoen om je planten een comfortabele thuis te bieden.
Als je zelf heel handig bent, kan je er natuurlijk ook voor kiezen om je verhoogde moestuinbak zelf te bouwen. Hiervoor zijn verschillende materialen beschikbaar, zoals oude houten palletten.
Voordat je je verhoogde moestuinbak kan gaan beplanten, moet je de bak opvullen. De basis waarin een plant groeit zal namelijk haar verdere ontwikkeling bepalen.
In tegenstelling tot traditionele moestuinbakken die uit verschillende lagen bestaan (onderaan houtsnippers, daarboven een bodemverbeteraar en bovenaan een potgrond) moet een mini-moestuinbak van 30 tot 40 centimeter hoog met de belangrijkste producten worden opgevuld, nl. de drainagelaag en de plantlaag.
1. De drainagelaag : houtchips (1/4)
Om wateroverlast te vermijden, moet de bodem van de moestuinbak worden bedekt met een drainagelaag. Houtchips zullen de planten in de moestuinbak beschermen tegen wortelrot en zullen tegelijkertijd zorgen voor de ideale beluchting van de bodem. Druk de houtchips goed aan voor een betere stabiliteit.
2. De plantlaag : potgrond
Zonder een kwalitatieve potgrond zal het niet lukken. Vul de rest van je mini-moestuinbak op met een aangepaste biologische potgrond tot 2 centimeter onder de rand en druk goed aan.
Deze producten heb je nodig voor je verhoogde moestuinbak
Bij de keuze van de juiste planten voor je verhoogde moestuinbak op het balkon moet je het volgende in gedachten houden : keep it small and simple! Je moestuinbak heeft een beperkte capaciteit, waardoor je kleine en ondiep wortelende plantensoorten moet kiezen (zowel groenten als sierplanten).
Groenteplanten in de verhoogde moestuinbak
Spinazie, radijsjes en pluksla zijn ideaal. Deze groenten ontkiemen reeds na enkele weken en zullen je belonen met een rijke, smakelijke oogst. Het voordeel : deze groentesoorten kan je perfect samen aanplanten in een gemengde teelt. Daarnaast zijn er ook tal van speciale, klein blijvende groentesoorten die je in de moestuinbak kan aanplanten. Denk maar aan kerstomaatjes die duidelijk compacter en minder breed groeien dan traditionele tomaten. Met een hoogte van ongeveer 30 cm kan deze plant zelfs in de kleinste verhoogde moestuinbak worden aangeplant. Ook paprika's zijn heel geschikt. Waarom probeer je geen kleine snackpaprika's zoals de variëteit "Luberga® Mini'?
Als je enkele kleurrijke accenten in je moestuinbak wilt aanbrengen, dan kan je voor goudsbloemen en afrikaantjes kiezen. Ze zijn eveneens ideaal om kale ruimtes tussen de grotere planten op te vullen. Afrikaantjes bieden bovendien een natuurlijke bescherming tegen vervelende aaltjes die zich voeden met de wortels van je aardbeien en slaplanten. Ook de Oost-Indische kers met zijn oranje bloemen verdient een plekje aan de rand van je moestuinbak waar de plant over de rand kan groeien. De bloemen zien er niet alleen decoratief uit, maar smaken bovendien overheerlijk!
Niet geschikt voor je verhoogde moestuinbak : diep wortelende planten zullen onvoldoende plaats hebben om zich volop te kunnen ontwikkelen. Heel wat wortel- en knolgewassen zoals wortelen, bonen, rode bieten en pastinaken zijn niet zo geschikt voor een moestuinbak omdat hun wortels heel veel plaats nodig hebben. Ook grote planten zoals pompoenen, courgettes en trostomaten zijn te vermijden, net zoals plantensoorten die ongecontroleerd groeien zoals munt.
Planttip 1 : gemengde teelt
Om het meeste te halen uit de kleine oppervlakte van je verhoogde moestuinbak, raden we je aan om verschillende groenteplanten, kruiden, slaplanten en bloemen samen aan te planten. In het geval van een gemengde teelt kunnen buurplanten van elkaar profiteren. Het is belangrijk om de juiste planten te combineren. Houd steeds rekening met de individuele behoeften van de planten wat betreft standplaats, waterbehoefte en voedselbehoefte. Planten die van zon en droogte houden (vb. lavendel en rozemarijn) mag je niet samen aanplanten met planten die van vochtige, (half-)schaduwrijke plekjes houden zoals lievevrouwebedstro en daslook.
Planttip 2 : plaatsing van de planten
Ook de plaats die je planten in de verhoogde moestuinbak krijgen, is bepalend. Plant ze niet te dicht bij elkaar. Informeer je vooraf over de grootte van een volgroeide plant zodat je de nodige plantafstand kan inplannen. Als de planten te weinig plaats hebben, zullen schimmelziekten zich gemakkelijker kunnen verspreiden door een slechte verluchting.
Het is belangrijk dat je planten voldoende zonlicht krijgen. Daarom moet je een bepaalde opstelling aanhouden : plant de hogere planten in het midden en de laagblijvende planten aan de rand. Hangplanten verdienen ook een plaatsje aan de rand zodat ze gemakkelijker naar beneden kunnen hangen.
Bloeiende sierplanten zorgen eveneens voor een decoratief resultaat in een moestuinbak. Als je in de lente wat extra kleur op het balkon wilt, dan kan je hoornviooltjes, primula's en madeliefjes combineren. Hoornviooltjes en madeliefjes kan je trouwens ook tussen slaplanten aanplanten en zorgen voor een extra decoratieve toets.
De ideale periode om je verhoogde mini-moestuinbak te beplanten is cruciaal voor een rijke oogst. Heel wat planten zoals radijsjes, spinazie en rucola kunnen al in maart of april worden gezaaid. We raden je aan om groenten die gevoelig zijn voor vorst, zoals paprika's en tomaten, tussen februari en april voor te zaaien op de vensterbank en vanaf half mei uit te planten op je balkon. Meer informatie over groenten voorzaaien kan je rustig nalezen in ons artikel "Groenten voorzaaien : snel, eenvoudig en zonder voorkennis". Er zijn ook enkele slasoorten die in de herfst kunnen worden geplant, meer bepaald in september en oktober. Dit zijn bijvoorbeeld veldsla, winterpostelein en winterkers. Zo kan je later op het jaar nog steeds verse bladgroenten oogsten.
Er bestaan zodanig veel verschillende soorten sierplanten, dat je - mits een zorgvuldige planning - van januari tot december kan genieten van bloeiende planten :
Eenmaal je planten in je verhoogde moestuinbak zijn aangeplant, is het werk niet voorbij. Je planten moeten namelijk voldoende water en voedingsstoffen krijgen om zich goed te kunnen ontwikkelen.
1. Bemesting
Vooral sterk terende groenten zoals tomaten en paprika's moeten bemest worden. Tijdens het groeiseizoen (van maart tot oktober) raden we je aan om je planten wekelijks een portie vloeibare meststof te geven. Die zal zorgen voor een gezonde groei en smakelijke vruchten, of het nu gaat om sterk terende of om zwak terende gewassen.
2. Begieten
Ook bij het begieten van je planten in een verhoogde moestuinbak zijn er enkele tips. Geef enkel water wanneer de grond opgedroogd is. Dit kan je gemakkelijk controleren door een vinger in de grond te duwen. Zo voorkom je wateroverlast en wortelrot. Geef bij elke gietbeurt voldoende water.
Hoe vaak je je planten water moet geven, hangt af van de standplaats en de individuele behoeften van de plant. Mediterrane planten zoals lavendel en rozemarijn hebben minder vaak extra water nodig dan komkommers en bieslook. Tijdens de hete zomermaanden kan je een laagje mulch in je moestuinbak aanbrengen om uitdroging van de bodem te voorkomen en zo minder te moeten begieten.
Andere producten voor je moestuinbak op het balkon
Deze onderwerpen kunnen je ook interesseren