Zamioculcas (ZZ-plant)

De Zamioculcas Zamiifolia, ook wel ZZ-plant genoemd, is met reden een van de populairste kamerplanten. Deze gemakkelijk te verzorgen plant is praktisch onverwoestbaar zolang je ze een beetje liefde geeft. Net daarom kan ze perfect worden toegevoegd aan je urban jungle en vormt ze de ideale kantoorplant.

Vanuit botanisch standpunt behoort de Zamioculcas tot de aronskelkfamilie (Araceae), net zoals heel wat andere populaire kamerplanten zoals de monstera, de epipremnum, de philodendron en de dieffenbachia. De kamerplant komt oorspronkelijk uit Oost-Afrika en is nog steeds een relatief nieuwe plantentrend in onze contreien : de plant is nog maar 20 jaar verkrijgbaar als kamerplant.

De Zamioculcas wordt gemiddeld 40 tot 60 centimeter hoog, maar bij een goede verzorging kan de plant makkelijk de grens van 1 meter bereiken. De puntige blaadjes doen aan veren denken. Daarom wordt de plant ook wel de "geluksveer" genoemd.

De zogenaamde stengels van de plant zijn geen scheuten, maar wel vlezige bladeren die zijn bedekt met kleine blaadjes. De dikke bladeren dienen als opslagplaats voor water. De eigenlijke stengel van de plant is de ondergrondse wortelstok (rizoom). Deze voorziet de plant ook van voldoende water tijdens periodes van droogte.

De Zamioculcas stelt niet bepaald veel eisen wat betreft standplaats. De plant voelt zich goed bij een normale kamertemperatuur op een lichtrijk plekje zonder direct zonlicht. Idealiter staat de plant aan een oost- of west-georiënteerd venster met enkele uurtjes zon per dag.

Toch hoef je je geen zorgen te maken als je Zamioculcas op een schaduwrijk plekje staat. De robuuste plant komt ook goed terecht met weinig zonlicht - je zal enkel merken dat de plant trager groeit en dat de bladeren een intens donkergroene kleur krijgen.

De warmteminnende plant houdt niet van koele plekjes, vb. een onverwarmde trappenhal tijdens de winter. De temperatuur mag niet onder de 15°C zakken. Van droge verwarmingslucht heeft de kamerplant daarentegen geen last.

Hebben vrienden of buren jou een Zamioculcas cadeau gedaan? Dan moet je de plant meteen in een nieuwe pot met verse potgrond aanplanten. Ook als je zelf aangekochte Zamioculcas te groot wordt voor de pot of als de wortels door de drainagegaten groeien, is het tijd om de plant te verpotten in een grotere pot.

De ideale periode om te verpotten is in het voorjaar, net voor de belangrijkste groeifase van de kamerplant start. Zo krijgt de plant voldoende tijd om te wennen aan de nieuwe omgeving voordat de nieuwe groeispurt begint. Kies bij het verpotten een pot uit met een diameter die ongeveer 2 cm groter is dan de huidige pot. Als je een te grote pot kiest, bestaat het gevaar dat de plant al haar energie gaat stoppen in de ontwikkeling van nieuwe wortels in plaats van nieuwe bladeren.

Zo ga je te werk :

1. Neem de plant voorzichtig uit de oude pot.
2. Vul de nieuwe pot voor 1/4 met een laagje drainagemateriaal (vb. puimsteenkorrels).
3. Vul de pot op met een kwalitatieve potgrond voor kamerplanten en plaats je plant in de pot. Vul verder aan met potgrond en druk lichtjes aan, zodat de holle ruimtes zijn weggewerkt.
4. Geef je Zamioculcas uitvoerig water. Let erop dat het overtollige gietwater kort daarna uit de onderzetter wordt verwijderd.

Tip : jongere planten zullen de eerste 2 jaar relatief sterk groeien. In dit geval kan het nodig zijn om jaarlijks te verpotten in het voorjaar. Daarna zal de groei van de kamerplant vertragen en volstaat het om te verpotten om de 3 jaar.

Vergeet je af en toe je Zamioculcas water te geven? Maak je geen zorgen : deze onderhoudsvriendelijke plant zal je dit niet kwalijk nemen want ze houdt van spaarzame watergiften. Vooral tijdens de winter kan de plant meerdere weken zonder water probleemloos overleven. De dikke bladeren slaan namelijk water op zodat de plant ook tijdens langere periodes van droogte goed terechtkomt.

Als de plant teveel water krijgt, kunnen de wortels gaan rotten. Wateroverlast zal je merken aan de bladeren die geelkleuren. Zodra je dit merkt, moet je het aantal gietbeurten reduceren en de plant verpotten indien nodig. Als de plant er echter slapjes uitziet, moet je water geven. Controleer voor het begieten steeds of de bovenste laag potgrond al is opgedroogd. Kort na de gietbeurt moet het overtollige water uit de onderzetter worden weggegoten.

Om te vermijden dat stof op de bladeren blijft liggen, kan je de plant af en toe besproeien met een sproeifles. Af en toe een douche is ook goed voor je Zamioculcas. Dit zal eveneens ongedierte voorkomen.

Om de groei van deze mooie kamerplant te ondersteunen, moet je bemesten. Tijdens de groeifase van april tot september kan je wekelijks een portie vloeibare meststof voor kamerplanten aan het gietwater toevoegen. Dergelijke specifieke formulering is verrijkt met magnesium en ijzer voor mooie diepgroene bladeren en een stevige groei.

Van oktober tot maart heeft je Zamioculcas geen extra voedingsstoffen nodig. Tijdens de koude, donkere maanden groeit de plant amper en gaat ze in rust.

Een Zamioculcas kan je heel eenvoudig vermeerderen. Hierbij heb je twee opties : vermeerderen door de plant te delen of vermeerdere via stekken.

Deling :

Haal de plant uit de pot en trek de verschillende knollen voorzichtig uit elkaar. Je kan de wortels vervolgens met een scherp mes doorsnijden. Plant de verschillende delen in een aparte pot met verse potgrond. Elke nieuwe plant moet minstens 2 stengels hebben.

Bladstekken :

Pluk (of snijd met een scherp mes) een sterk blaadje af en stop dit ongeveer 2 cm diep in een klein potje gevuld met potgrond voor kamerplanten. Plaats het potje vervolgens op een warme, lichtrijke vensterbank zonder direct zonlicht en houd de potgrond constant vochtig. Na een tijd zal de bladstek een knol en wortelen gevormd hebben. Na ongeveer 6 maanden zullen er nieuwe bladeren zichtbaar zijn.

De robuuste kamerplant is resistent tegen de meeste ziekten en  plagen en wordt amper aangetast. Toch blijft de Zamioculcas niet helemaal gespaard. Ongedierte kan zich gemakkelijk verspreiden, vooral in droge en warme huiskamers tijdens de winter.

Zijn er witte spinsels of webben en witgele gespikkelde vlekjes op de bladeren zichtbaar? Dan is je plant aangetast door spintmijten. Als je een kleverige, glanzende "honingdauw" en pokachtige insecten op de bladeren opmerkt, dan gaat het hoogstwaarschijnlijk om schildluizen. Ook verwelkte, misvormde of geel verkleurde bladeren kunnen wijzen op een schildluisaantasting.

In het ergste geval kan een aantasting door spint of schildluizen de groei van de plant verstoren en kan de plant zelfs afsterven. Deze insecten zuigen namelijk de voedingsstoffen uit de plant.

Als de plaag nog niet ver gevorderd is, kan je proberen het ongedierte voorzichtig af te spoelen met een waterstraal. Daarbij is het belangrijk om de plant te isoleren van andere, onaangetaste kamerplanten zodat zij niet besmet raken. Bij een ver gevorderde aantasting moet je plant gelijkmatig langs alle kanten behandeld worden met een gepast product. Vergeet de onderzijde van de bladeren niet te behandelen, want de insecten zitten meestal daar verstopt.

De meeste problemen bij een Zamioculcas zijn te wijten aan een slechte verzorging. Als de bladeren van je plant geel kleuren, dan heeft de plant last van wortelrot. Dit ontstaat wanneer de plant te veel water heeft gekregen, de potgrond constant vochtig is of het water niet kan wegvloeien. Het enige wat je kan doen, is je Zamioculcas verpotten. Haal de plant uit de pot en controleer de wortels aandachtig. Zachte, zwarte of onaangenaam ruikende wortels kan je meteen afknippen met een schaar. Plant je Zamioculcas vervolgens in een portie verse potgrond.