Tripsen

Tripsen (Thysanoptera), in de volksmond bekend onder de naam “donderbeestjes“, staan bekend als heel hardnekkig ongedierte. Bij een ernstige aantasting kan de plant zelfs afsterven. Meestal worden de insecten niet direct ontdekt omdat ze met hun lichaam dat amper 1 tot 3 mm groot is moeilijk met het blote oog te zien zijn.

De volwassen insecten zijn zwart gekleurd en hebben vaak lichtgrijze strepen. Ze kunnen zich aan de bladeren hechten met behulp van de zuignappen onder hun poten. Hoewel tripsen vleugels hebben, kunnen ze niet zo goed vliegen. Ze laten zich steeds meevoeren met de wind. De larven hebben een witte toch lichtgroene kleur en bevinden zich net zoals de volwassen insecten meestal op de onderzijde van de bladeren.

Tripsen kunnen je planten heel wat schade toebrengen. Ze behoren tot de groep van de zuigende insecten : ze doorboren het bladoppervlak met hun zuigsnuit en zuigen zo het plantensap op. Gevolg : de groei van de plant wordt verstoord wegens een gebrek aan energie. Daarnaast kan er via de verwondingen lucht in de plantencellen terechtkomen waardoor er zilveren vlekjes ontstaan die steeds groter worden.

De schade berokkend door tripsen is eigenlijk vergelijkbaar met die van spint. Toch zijn er verschillende tussen beide types insecten. Tripsen hebben een langer lijf terwijl spinmijten eerder een ronde vorm hebben. Dit verschil kan je met een verglootglas waarnemen. Typisch voor spintmijten is de vorming van spinnenwebben, wat bij tripsen dan weer niet het geval is. Tripsen en spint moeten op een andere manier bestreden worden. Daarom is het ook heel belangrijk om vooraf te weten om welke plaag het gaat. Worden je planten aangepast door spint, dan kan je dit artikel raadplegen.

Een tripsenplaag kan je ook herkennen aan de kleine zwarte vlekjes die met het blote oog op de plant te zien zijn. Dit zijn de uitwerpselen van de tripsen. Bovendien zien nieuwe bladeren van de aangetaste plant er meestal misvormd uit.

Als de aantasting laat wordt opgemerkt, kan deze zich helaas heel snel uitbreiden op de onderzijde van de bladeren. De insecten houden van droge lucht en kunnen zich bijzonder snel vermenigvuldigen. Controleer daarom regelmatig je planten zodat je meteen kan reageren bij de eerste symptomen.

Tripsen houden van kattenkwaad, vooral op verschillende soorten kamerplanten zoals Monstera, Calathea en Ficus. Ook bloeiende planten blijven niet gespaard : tripsen zijn vaak terug te vinden op orchideeën, Cyclaam en Ridderster. Vanwege hun voorkeur voor droge lucht voelen tripsen niet alleen in de woonkamer bijzonder goed, maar ook in de serre. Groenten die vaak worden aangetast, zijn bijvoorbeeld paprika’s en komkommers.

Het is bijna onmogelijk om een tripsenaantasting volledig te vermijden. Door de wind kunnen ze vanuit bijna elke hoek tot bij je planten gebracht worden. Toch kan je enkele simpele maatregelen treffen om de boosdoeners tegen te gaan :

• Verhoog de luchtvochtigheid

Donderbeestjes houden van droge en warme lucht. De winter, wanneer we het in de woonkamer gezellig maken door de verwarming in te schakelen, en de zomer zijn dus ideaal voor deze vervelende insecten. Door je planten regelmatig met wat kalkvrij water te besproeien, verhoog je de luchtvochtigheid en creëer je een onaangename omgeving voor tripsen. Maar opgelet : als de bladeren niet volledig opdrogen, krijgen schimmelziekten vrij spel. Een alternatief is dus een luchtbevochtiger of het plaatsen van waterbakken in de buurt van de verwarming.

• Regelmatig controleren

Zeker wanneer de omstandigheden ideaal zijn voor een tripsenaantasting, raden we je aan om je planten regelmatig te controleren. Vergeet daarbij zeker niet de onderzijde van de bladeren te controleren, want daar zitten de insecten meestal verstopt. Ook blauwgekleurde lijmvallen kunnen helpen om een aantasting vast te stellen en de vervelende insecten te bestrijden. Hoe deze lijmvallen werken en hoe je deze moet gebruiken, ontdek je in het volgende hoofdstuk.

Heb je tripsen op een van je planten opgemerkt, dan moet je deze plant zo snel mogelijk isoleren zodat de insecten geen andere planten kunnen aantasten. Bij een lichte aantasting is het meestal voldoende om de plant met water te besproeien. Aangezien niet elke plant van een “douche” houdt, moet je vooraf eerst controleren of dat bepaalde type plant kan worden besproeid. Meer tips vind je terug in ons artikel “Bladverzorging bij kamerplanten”.

Om trips op kamer- en balkonplanten te bestrijeden, kan je de blauwe COMPO Bio Sticky Traps toepassen. De blauwe kleur van deze lijmvallen trekt de insecten aan. Bij grotere planten kan je de decoratieve stickers rechtstreeks in de plant hangen. Voor kleinere, laaggroeiende planten kan je de lijmval met behulp van de bijgeleverd houten stokjes in de potgrond steken. De vallen kan je zowel bij siergewassen als bij eetbare planten gebruiken. Bij heel zware aantastingen moeten de vallen regelmatig vervangen worden of moet de plant behandeld worden met een bestrijdingsmiddel.

Bij een sterkere plaag volstaat een douche helaas niet. Dan is het gebruik van een bestrijdingsmiddel aangewezen. Met dit product moet je de plant van alle kanten besproeien. Vergeet daarbij zeker de onderzijde van de bladeren en de holtes in de stengels niet. Donderbeestjes verschuilen zich vaak in opgerolde jonge bladeren. In dat geval is het beter om de bladeren af te knippen zodat de insecten zich niet opnieuw kunnen verspreiden. Deze procedure is vooral relevant bij tripsen op Monstera. Behandel de behandeling na één tot twee weken.

Wil je liever geen bestrijdingsmiddelen gebruiken, dan kan je kiezen voor nuttige insecten. Deze natuurlijke vijanden zijn vooral geschikt voor de bestrijding van tripsen in afgesloten ruimtes omdat ze daar niet zo snel wegtrekken. Als je deze nuttige insecten inzet, mag je geen bestrijdingsmiddelen gebruiken omdat je dan het risico loopt dat ook de nuttige insecten zullen bestreden worden.

Deze natuurlijke vijanden helpen je tripsen te bestrijden :

• Gaasvliegen

De gaasvlieg is relatief robuust. Hierdoor kan je het nuttige insect ook in koelere ruimtes bij een temperatuur vanaf 15°C inzetten. Daar zal de gaasvlieg de larven van de tripsen opeten. Omdat gaasvliegen zich meestal niet voortplanten en slechts ongeveer drie weken leven, kan je het nuttige insect na twee of drie weken beter terug loslaten om de tripsen onder controle te krijgen.

• Roofmijten

Trips staan op het menu van roofmijten van het type Amblyseius cucumeris. Om ervoor te zorgen dat de roofmijten zich op hun gemak voelen, moet je een omgeving met hoge luchtvochtigheid creëren waarin ze zich normaliter gemakkelijk kunnen vermenigvuldigen. Als je dit niet doet, zal je na enkele weken nieuwe insecten moeten aanbrengen.