Kunnen planten het binnenklimaat verbeteren?

Heb je last van een droge huid en brandende ogen? Dan kan een lage luchtvochtigheid in huis of op kantoor hiervan de oorzaak zijn, vergelijkbaar met de droge verwarmingslucht tijdens de winter. In dat geval kunnen kamerplanten de luchtvochtigheid helpen verhogen. Zo zullen de slijmvliezen niet zo snel uitdrogen, wat ook gezonder is.

Hoe werkt het? Als onderdeel van de fotosynthese nemen planten kooldioxide (CO2) uit de lucht op en geven ze water af aan de omgeving - deze verdamping zal de luchtvochtigheid verhogen. Omdat deze waterdamp vrijkomt via de bladeren, kan je het effect vooral waarnemen bij grootbladige planten zoals de nestvaren (Asplenium nidus).

Een onderzoek van de Universiteit van Wageningen (Nederland) wijst uit dat de relatieve vochtigheid in ruimtes met planten met gemiddeld 5% verhoogt. Zo kunnen planten bijdragen aan een goede luchtvochtigheid. Bij dit verdampingsproces spelen ook andere factoren een rol zoals de temperatuur en de heersende luchtvochtigheid. De sterkte van het effect kan dus ook variëren.

Tip : om het best mogelijke effect te bereiken, moet je erop letten dat je planten gezond blijven. Zo kunnen puimsteenkorrels de voorziening van water en voedingsstoffen vereenvoudigen. Tegelijkertijd wordt het risico op een aantasting van rouwmuggen voorkomen.

Planten kunnen wel degelijk schadelijke stoffen zoals formaldehyde, xyleen en benzeen (die onder andere duizeligheid en hoofdpijn veroorzaken) uit de lucht opnemen. In ruil daarvoor geven ze niet alleen water, maar ook zuurstof aan de omgeving af.

Als je luchtzuiverende planten koopt met het doel de luchtkwaliteit in huis aanzienlijk te verbeteren, dan moeten we je helaas teleurstellen. Studies tonen aan dat planten wel degelijk luchtzuiverende kwaliteiten hebben, maar dat het effect nauwelijks merkbaar is in huis of in een kantoorruimte. Studies die de positieve impact van planten op het binnenklimaat aantonen, verwijzen namelijk meestal naar omstandigheden in laboratoria.

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft ooit onderzoek gedaan naar de luchtzuivering van planten met als doel de luchtkwaliteit in ruimtestations te verbeteren. Hierbij werd vooral gekeken naar verontreinigende stoffen zoals benzeen en trichloorethyleen, die onder andere via uitlaatgassen of door gebruik als oplosmiddel in de lucht terechtkomen. Beide stoffen worden als kankerverwekkend beschouwd. Uit de NASA-studie (1989) bleek dat planten positieve effecten hebben op de luchtkwaliteit, al stonden de planten niet in een normale kamer, maar in veel kleinere, luchtdichte dozen uit plexiglas die gevuld waren met vervuilende stoffen.

In een echte woon- of werkruimte zal je heel veel planten nodig hebben (Epipremnum, graslelies, Dracaena's, goudpalmen, ...) om een merkbaar effect op de binnenlucht te bereiken. Volgens een onderzoek van milieuingenieur Waring uit 2019 zouden er ongeveer 10 tot 100 planten per vierkante meter nodig zijn om dezelfde luchtzuivering te bereiken die in gebouwen al plaatsvindt door de wisseling van lucht van buiten naar binnen. In een ruimte van 10 m² zou je dus minstens 100 tot 1.000 planten moeten plaatsen om de luchtkwaliteit merkbaar te veranderen. Toch kunnen slechts enkele kamerplanten een positief effect hebben - niet als luchtreiniger, maar als middel om stress te reduceren. Kamerplanten verlagen stress, verbeteren het humeur en verhogen de productiviteit. Net daarom zijn ze heel geschikt als kantoorplant!

Deelnemers aan een onderzoek hebben de Waringin (Ficus benjamini) alleen al op basis van zijn uiterlijk beschouwd als één van de planten die de beste effecten hebben op het binnenklimaat. Het gezonde uiterlijk van de gepresenteerde planten was daarbij het allerbelangrijkst. Een gezonde ficus werd gezien als plant die het welzijn verbetert.

De kleine bladeren van de Waringin helpen om stofdeeltjes uit de lucht op te vangen. De plant is echter niet zo geschikt als slaapkamerplant of als kantoorplant omdat ze gevoelig is en zeer gevoelig reageert op veranderingen in de omgeving en op tocht. Daarom raden we je aan om de ficus op een beschutte plaats te zetten, bijvoorbeeld in de woonkamer.

Wil je je eigen urban jungle creëren maar heb je geen groene vingers? Geen nood! In ons artikel stellen we je een brede waaier aan kamerplanten voor die weinig eisen stellen aan de omgeving en je eventuele verzorgingsfouten niet kwalijk zullen nemen.